DEZENFEKSİYONDezenfektan nedir, içeriğinde neler bulunur? 

Prof.Dr. Sibel Gündeş: Birçok çeşit dezenfektan madde bulunuyor. Virüslere karşı etkili olanlar alkol bazı ürünlerdir. Bunlar yüksek derecede alkol barındırıyorlar ve koruyuculuk özellikleri de çok yüksek. Tabii çok farklı çeşitte olanları var. Alkol oranı yüksek olunca cilt kuruluğu, egzama gibi yan etkileri olabiliyor. Bunun için özellikle el dezenfektanlarına yumuşatıcı gibi, nemlendirici gibi maddeler eklenebiliyor. Toplum sağlığı için öncelikli olarak önerilen alkol bazlı olan el dezenfektanları ve duyarlı ciltler için de bunun nemlendiricili olanları tercih edilebilir.

El dezenfektanları nelerde işe yarıyor? Dezenfekte etme mekanizması nasıl çalışır? 

Prof.Dr. Sibel Gündeş: Özelliklerine göre çok farklı dezenfektanlar var fakat alkol bazlı olanlar hem bakterilere hem virüslere karşı son derece etkindir. Direkt olarak bakteri ve virüsün hücre zarını parçalayarak mikroorganizmanın ölmesini sağlarlar. Cansız ve canlı yüzeylerde olmak üzere kullanılabilecek farklı dezenfektanlar vardır. Bunlar için de kullanım prospektüsüne bakılmalıdır çünkü etkileri birbirinden farklıdır. Ve doktorumuz ayrıca şunu belirtiyor.

‘Hiçbir ürün el yıkama ve sabunun yerini tutamaz’

El dezenfektanları, kolonyalar kaç derece üstü alkol içerirse virüse karşı etki sağlar? Satılan bütün dezenfektanları kullanabilir miyiz? Dezenfektan satına alırken hangi kriterleri gözetmeliyiz? 

Prof.Dr. Sibel Gündeş: Prospektüsler muhakkak okunmalıdır. “Bakteri ve virüslere karşı etkindir” yazısı var ise kullanmakta hiçbir sakınca yoktur. El dezenfektanlarının üstünde çok duruluyor ancak hiçbir zaman bir el dezenfektanı el yıkamanın ve sabunun yerini tutamaz. Asıl olan, bu konunun üzerinde durmaktır. Mikroorganizmalar, özellikle solunum virüsleri zarı lipit yani yağ molekülleri içeren zarfları var. Dolayısıyla yağ çözücülerinin yani sabunların tamamı bu virüsü yok edebiliyor, öldürme gücü yüksek. Kolonyanın içerisindeki alkol oranı düşüktür. Dolayısıyla belli bir temizlik sağlayabilir ancak virüs ve bakterilerin yüzde 100’ünü öldürücü etkisi yoktur. Bu nedenle el dezenfektanları ve sabun olmadığında mutlaka belli bir koruyuculuk sağladığı için kullanılabilir ancak bir sabunun ya da el dezenfektanlarının yerini tutması mümkün değildir. El dezenfektanlarının alkol oranı yüzde 65-70’in üzerinde olmalıdır. 

”Bazı dezenfektanlar daha sert ve kesin bir kokuya sahipken bazıları parfüm de içerebiliyor. Hangisine güvenmeliyiz? ”

Prof.Dr. Sibel Gündeş: Hiç fark etmez. Yumuşatıcı, kokulu, kokusuz, nemlendiricili gibi etkileri olanların hepsi tercih edilebilir. Ne derece etkili olduğu bilindikten sonra, alkol oranı bilindikten sonra diğerleri kişilerin tercihine kalmıştır. 

Prof.Dr. Meral Sönmezoğlu: Hiçbir dezenfektanı ellerimizi dezenfekte ederken koklamamamız gerekir çünkü içeriği nedeniyle solunum yolları için zararlı olabilir. Bu nedenle parfümlü olmasının hiçbir faydası yoktur. Tercih nedeni değildir. 

El dezenfektanı nasıl uygulanırsa etkili olur? Yöntemi nedir? 

Prof.Dr. Sibel Gündeş: Elleri su ve sabunla yıkayamadığımız şüpheli her temastan sonra dezenfektanlarını kullanmak gerekiyor. Genellikle elin içerisine bir yaklaşık 2.5 cm çapında, fındık tanesi büyüklüğü kadar bir miktar sıkılır. Özellikle parmak araları ve el bileği unutulmayacak şekilde 20 saniye kadar elleri ovalamak yeterli olacaktır. 

Prof.Dr. Meral Sönmezoğlu: Etkili olması için avucu doldurması ve elin avuç içi ve dışında parmak aralarında bilekleri içine alacak şekilde ovalanarak yayılması gerekir. Çok kısa sürede buharlaşabilme özelliği ve 2 saniye içerisinde de bakterileri ve virüsleri öldürme özelliği olduğu için hızla el üzerinde yayılması gerekir.